_Potreba-za-organizovanjem-u-sportu.jpg "Potreba za organizovanjem u sportu")
S obzirom da sport predstavlja tipičan primer organizovanja pojedinaca u grupe radi ostvarivanja pojedinačnih interesa i ciljeva, postavlja se osnovno pitanje: "Zašto se ljudi (pojedinci) u sportu organizuju među sobom, s obzirom da gotovo svoje svoje potrebe mogu zadovoljiti i samostalno?"
Najjednostavniji odgovor na ovo pitanje bio bi da se međusobnim organizovanjem, ljudima odnosno pojedincima, omogućava obavljanje određenih poslova neophodnih za ostvarivanje postavljenih ciljeva, koje oni kao organizovana grupa mogu lakše i efikasnije da ostvare.
U odnosu na skromne i uske mogućnosti pojedinaca, kao jedinki, organizacija pruža veće, šire i kvalitetnije šanse realizovanja pojedinačnih i grupnih interesa i ciljeva. Odnosno, međusobnim organizovanjem u okviru sportske organizacije, kao organizovane grupe, pojedinci mogu "povećati" svoje sopstvene sposobnosti, ali i ostvariti svoje potrebe i ciljeve, bolje i sigurnije nego što to mogu učiniti pojedinačno.
Pojam organizovanja u sportu?
Za razliku od organizacije koja predstavlja institucionalizovani oblik usmeravanja i koordinacije odnosa ljudi i aktivnosti, a koji su usmereni na ostvarivanje ciljeva, organizovanje u sportu se ostvaruje putem definisanja organizacione strukture i uspostavljanja funkcija i procesa u samoj organizaciji.
Organizovanje je proces analize delatnosti, odluka, rešenja i odnosa radi: identifikacije rada i njegove podele na različite vidove i funkcije kojima se može upravljati; grupisanje funkcija i delova celine u jedinstvenu organizacionu strukturu; izbora kadrova za upravljanje organizacijskim funkcijama, delovima celine i samom celinom organizacije. - Piter Draker.
Organizovanje u suštini predstavlja proces definisanja posla koji treba obaviti i proces stvaranja strukture potrebne za uspešno ostvarivanje sportsko-poslovnih i drugih zadataka a kojima se realizuju ciljevi sportske organizacije, odnosno proces podele rada u sportskoj organizaciji na pojedinačne zadatke i grupe međuzavisnih zadataka, kojima menadžeri određuju odgovornost u okviru pojedinih zadataka i grupa kao i njihove međusobne odnose (L. Bittel).
Ovo praktična znači da se pojam organizovanja može shvatiti kao: proces u smislu koordinacije ljudi i/ili grupe ljudi, objedinjenih radi postizanja zajedničkih ciljeva; stvaranje organizacione strukture (uspostavljanje odnosa, komunikacije, koordinacije) između ljudi; i sl. Dok se pojam organizacije može shvatiti kao: forma ili institucionalni okvir, koji je ujedno rezultat procesa organizovanja, a koji objedinjuje ljude i/ili grupe u organizovanu strukturu, kao što su npr. sportski klubovi, društva, savezi, asocijacije i drugi oblici organizovanja svojstveni sportu.
style="display:block; text-align:center;"
data-ad-layout="in-article"
data-ad-format="fluid"
data-ad-client="ca-pub-3680394444982515"
data-ad-slot="7364782146">
Tipovi organizovanja u sportu?
Sve organizacije uglavnom su formirane tako da okupe ljude u jednu socijalnu zajednicu koja stremi ka određenom cilju. Teorijski gledano, sportska organizacija je kao i svaka druga organizacija utemeljena na strukturi, funkcijama i procesima u njoj, tako da funkcionisanje organizacije koja teži ostvarenju svojih ciljeva, podrazumeva da ona to čini pod određenim uslovima, pravilima, zakonitostima i po određenim procedurama.
Međutim u stvarnosti sportske organizacije se, po prirodi udruživanja, sadržini aktivnosti i načinu postizanja postavljenih ciljeva, znatno razlikuju. Tako se npr. organizacije među sobom mogu razlikovati prema ciljevima, nameni, veličini, delatnosti, području delovanja, i sl.
Budući da jedan tip organizacione strukture ne može da zadovolji potrebe širokog kruga sportskih organizacija, u kojima su prisutni različiti faktori, koji pak na različite načine određuju tipove sportske organizacije, identifikovano je pet osnovnih tipova organizacionih struktura koji se najčešće sreću u sportskoj praksi:
- Prosta organizaciona struktura;
- Funkcionalna organizaciona struktura (koja je i najzastupljenija u sportu);
- Diviziona organizaciona struktura;
- Kombinovana organizaciona struktura;
- Matrična organizaciona struktura.
* Četiri najčešća oblika organizovanja sportskih organizacija izvedenih na osnovu svetskih iskustava su: Sportske sekcije; Sportski klubovi; Sportske asocijacije (višeg i nižeg nivoa - sportski savezi); Strukovne sportske organizacije (sudijske, trenerske, i sl.).
Kao i tri osnovna oblika organizovanja unutar organizacije:
- Organizovanje prema nivoima (hijerarhijski ili lanac komandovanja);
- Organizovanje prema funkciji (sistematizacija poslova i radnih zadataka);
- Organizovanje prema veštinama (stepen radne specijalizacije).
Da bi se u punoj meri ostvarili efekti organizovanja, menažeri moraju struktuirati organizaciju na osnovu odgovarajućih parametara i kriterijuma. Pored toga moraju definisati sve poslove i zadatke koji se obavljaju ili koji će se obavljati u sportskoj organizaciji. Potrebno je zatim utvrditi hijerarhijske nadležnosti i locirati autoritet i odgovornost menadžerskog i nemenadžerskog osoblja. Na kraju, treba uspostaviti vertikalne i horizontalne komunikacione (informatičke) kanale, neophodne za uspešnu koordinaciju između delova sa celinom sportske organizacije.
Značaj i prednosti organizovanja u sportu?
S obzirom da organizacija pruža veće i kvalitetnije šanse realizovanja pojedinačnih i grupnih ciljeva i interesa, u odnosu na skromne mogućnosti pojedinaca, uspostavljanjem lanca komandovanja i delegiranjem ovlašćenja unutar organizacije nastoji se da se obezbedi jedinstvo rukovođenja, hijerarhija autoriteta, kao i odgovornost i poverenje među saradnicima, čime se, kako se pokazalo u praksi, postiže viši nivo produktivnosti, odnosno lakše ostvarivanje ciljeva.
Međutim da bi se došlo do efikasne, cilljno usmerene i efektivne organizacije potrebno je sprovesti odgovarajuće organizaciono strukturiranje, koje pak predstavlja formalno oblikovanje uzajamnih dejstava, aktivnosti i poslova, kao i koordinaciju usmerenu na povezivanje poslova i zadataka pojedinaca i grupa koji se nalaze na različitim pozicijama u organizaciji.
Imajući ovo u vidu sportska organizacija u svojoj funkiconalnoj strukturi treba da bude izgrađena od određenog broja podsistema u zavisnosti od karaktera, veličine, usmerenosti i misije sportske organizacije. kako bi postala dovoljno odgovorna, komunikativna i efkasna za realizaciju organizacijskih ciljeva.
Kako motivisati ljude (pojedince) da se organizuju (udruže)?
Motiv (zajednički cilj ili više njih) sam po sebi nije dovoljan da bi se pojedinci udružili i obrazovali neku sportsku organizaciju, odnosno da bi se nekoj već postojećoj organizaciji pojedinci najpre priključili a potom kroz svoje aktivno učešće u njoj i ostvarivali svoje sportske i druge interese, potrebe i ciljeve.
Imajući u vidu ovu činjenicu, i naravno sportsku praksu, identifikovano je pet osnovnih faktora koji se smatraju dominantnim u procesu fomiranja, definisanja i delovanja sportskih organizacija, koji ujedno predstavljaju objedinjene elemente upravljanja, a koji pak čine osnovu svake organizacije, to su: 1. Misija, ciljevi i zadaci; 2. Struktura; 3. Ljudski resursi; 4. Procesi; 5. Menadžment.
Prema Voich-u i Wren-u pre stupanja ljudi u organizaciju treba postojati: "Misija u okviru koje će organizacija delovati, a koja bi ljude privlačila; kao i cilj koji treba ostvariti, a za koji će se ljudi opredeliti i prepoznati ga kao zajednički". Odnosno organizacija mora poslužiti kao sredstvo pomoću kojeg je moguće ostvariti ciljeve organizacije kao i ciljeve pojedinaca u okviru zajedničkih ciljeva.
Govoreći o kriterijumima za pristupanje organizacijama, neki istraživači izdvajaju četiri najčešća uzroka: potreba za obavljanjem delatnosti na zajednički način; isti položaj u društvu, zajedničko društvene poreklo; potreba za zadovoljenjem nekih zajedničkih interesa, društvena integracija, ostvarenje potreba za fizičkim vežbanjem (treniranjem).
Sportska organizacija, bez obzira na tip (oblik) i definisanost sopstvenih ciljeva i misijie, htela to ili ne, predstavlja i javni društveni interes, zbog toga što po svojoj definiciji zadovoljava opšte društvene i pojedinačne ljudske potrebe, čime proizvodi snažan socijalni efekat.
Upravo zbog toga, ukoliko želi da bude uspešna sportska organizacija mora imati aktivan i kreativan menadžment, koji će od saradnika zahtevati stalno usavršavanje svojih sposobnosti i marljiv rad, kako bi daljim razvojem ljudskih, materijalnih i finansijskih resursa, specifikacijom i evaluacijom ciljeva pronašli put ka lakšem i efikasnijem ostvarivanju svojih ciljeva.
Literatura:
Osnovi sportske organizacije - Milan Tomić
Managing sport organizations - Rubén Acosta Hernández
Sportski menadžment - Aleksandar Raič, Nebojša Maksimović
Sportska organizacija kao sistem menadžment resursa u sportu
Understanding sport organizations - Trevor Slack, Milena M. Parent
Contemporary Sport Management - Paul Mark Pedersen, Janet Parks, Jerome Quarterman, Lucie Thibault
