_istorijat-i-razvoj-sportskog-trzista.jpg "Istorijat i razvoj sportskog tržišta")
Podatak da sportski auditorijum danas čini petinu ukupnog stanovništva planete svakako vam neće biti fascinantan. Ukoliko napravite komparaciju između ove globalne činjenice i svog šireg okruženja, uveriće te se u njenu verodostojnost. Poklonici sporta su sada jedna mešovita, ciljna grupa, različitog pola, godina i obrazovanja, ujedinjena ljubavlju prema sportskom duhu i takmičenju, prema svim plemenitim i uzbudljivim činiocima sporta.
Međutim, nije oduvek bilo tako. Prošlo je mnogo vremena od pojave sporta u najjednostavnijem formatu do otkrivanja potencijala sportskog tržišta. A oni se nisu ni nazirali do početka 20-og veka. U septembru 1920. godine emitovan je prvi sportski radio-prenos u svetu. Američka radio stanica je prenosila bokserski meč između Džeka Dempsija i Bilija Majska. Devet godina posle toga, 7.4.1929., na inicijativu tadašnjeg urednika ,,Politike", Bore Jovanovića, i Radio Beograd uspešno realizuje prvi sportski radio-prenos na našim prostorima, fudbalsku utakmicu BSK- Jugoslavija.
Prvi radio prenosi su praktično otvorili vrata razvoju sportskog tržišta. Neposredno posle tih ostvarenja i novine počinju intezivnije da pišu o sportskim događajima. U trenutku kada je sportski auditorijum počeo da se širi i na mesta izvan same lokacije takmičenja, pojavljuje se i prvo interesovanje kompanija za sport. Pravi bum sporta u svetu dogodio se uporedo sa prvim televizijskim prenosima sportskih nadmetanja pedesetih godina. Kompanije sa sluhom prepoznale su predstojeću ekspanziju ovog globalnog fenomena, uvidevši da se pojavljuje novo tržište i stvara prilika za velikom zaradom.
Marketinški stručnjaci su shvatili da sport kreira idealan prostor za plasiranje različitih informacija, pažljivo i koncizno upakovanih u nešto što se definiše kao ,,sportski proizvod". Navijači i ljubitelji sporta koji gledaju sportske događaje putem televizije, slušaju radio prenose i informišu se putem novina postali su tržište za svakojake marketinške ponude. Poznavanje specifične psihologije sportskog auditorijuma, u kombinaciji sa planskim marketinškim aktivnostima mogu vrlo lako potencijalno ciljno tržište pretvoriti u konzumente, tj. potrošače plasirane robe ili usluge ponuđene relacionim marketingom u sportu.
Kompanije koje su to prepoznale umnogostručile su svoje poslovanje. Možda su najadekvatniji primeri giganti kao što su ,,Koka kola" i ,, MekDonalds" koji su se imajući u vidu specifično podložnu psihologiju navijača i njihovu fanatičnost u vezi sa izabranim sportskim klubom, obožavanje obeležja omiljenog tima ali i činjenice da navijači navike sa stadiona neretko prenose i u svakodnevni život, odlučivale za strategiju prodaje svojih proizvoda na stadionima širom Amerike, kasnije i širom sveta.
Funkcionisanje tržišta omogućava korelaciju između prodavca i kupca. Sportska organizacija je telo koje obavlja obe ove uloge. Ona prodaje sportske usluge, ali je i sama kupac proizvoda iz unutrašnjeg i spoljašnjeg okruženja industrije sporta (sportisti, sportska oprema itd.). Dakle, sportsko tržište zapravo predstavlja dodatno tržište pogodno za plasiranje ciljeva raznih kompanija.
Najzastupljeniju klasifikaciju sportskog tržišta izvršio je Amerikanac K.M. Bruks, podelivši ga na tri tržišta primarnog i tri tržišta sekundarnog nivoa.
style="display:block; text-align:center;"
data-ad-layout="in-article"
data-ad-format="fluid"
data-ad-client="ca-pub-3680394444982515"
data-ad-slot="7364782146">
Primarno tržište čine:
- Učesnici ( sportisti,treneri...)
- Publika ( gledaoci koji biraju vrstu sporta, klubove i sportske događaje shodnu svojim afinitetima )
- Volonteri ( oni koji pružaju pomoć i finansijsku podršku putem članarina, donacija i sl. )
Sekundarno tržište čine:
- Oglašivači
- Sponzori
- Kupci sportskih marki
Ekvivalentno sa širenjem profesionalizma u sportu, širio se i spektar sportskog tržišta, pa samim tim i potrošača istog. Možemo izvršiti podelu na potrošače spoljašnjeg i unutrašnjeg okruženja sporta.
Potrošači u okviru spoljašnjeg okruženja sporta su:
- Auditorijum ( gledaoci, navijači...)
- Sponzori i oglašivači ( kupovina prava reklamiranja )
- Mediji ( ekskluzivno pravo prenosa )
- Privreda ( proizvodnja i prodaja sportske marke )
- Marketing agencije ( posredničke usluge pri kupovini reklamnog prostora ili prava TV prenosa )
- Sportske organizacije ( kupovina i prodaja igrača )
Potrošače u unutrašnjem okruženju moguće je podeliti na :
- Učesnike ( kupovina opreme, garderobe)
- Sportski auditorijum (kupovina sportske odeće, obuće ili bilo kakvih proizvoda koje nude sponzori i oglašivači
Dakle, sport je vremenom postao vrlo kompleksan proces, nasuprot svojim osnovnim načelima. Velike sportske manifestacije dobile su neizostavne pratioce koji su oko sportskog jezgra izgradili ogroman biznis mehanizam. U tom mehanizmu šrafova je sve više i više, i danas se vrhunski sport ne može zamislit bez njih. Sama ta pojava za posledicu ima ogromnu proizvodnju i uvećanje tržišta, što samim tim znači i veliko povećanje potražnje za ljudskim resursima.
Mnogo radnih mesta je otvoreno nastajanjim i konstantnim rastom sportskog tržišta, što je svakako pozitivna strana ove pojave. Naravno, postoji i negativna. Profesionalizam je skoro do temelja srušio sportski duh i fer plej, jednostavno rezultat je postao i suviše važan. Mnoge stvari su postale direktno zavisne od njega, tako da, nažalost, cilj opravdava sredstva.
