_treningologija.jpg "Treningologija")
Gotovo svako od nas, imao je priliku da se bar jednom "sretne" sa pojmovima kao što su: "masovna fizička kultura", "sportska rekreacija", "sport i fizička kultura", "sport za sve" i slično, kao i sa nekom od definicija koje objašnjavaju ove pojmove, a koje imaju za cilj da dodatno pojasne (definišu) fizičku kulturu i fizičko vežbanje - treniranje.
Međutim, veliki broj donekle sličnih nauka koje su se izrodile kako bi definisale i bolje objasnile fizičku kulturu i fizičko vežbanje - treniranje, dovele su do prave zbrke, koja je pak dovela do evidentne krize teorije i nauke o fizičkoj kulturi i fizičkom vežbanju - treniranju.
Razlozi za zbrku koja je nastala su brojni, ali ostaje činjenica da posle više decenijskog razvoja naše fizičke kulture i fizičkog vežbanja, mi još uvek nismo uspeli da definišemo i imenujemo autohtonu nauku koja bi ljudima u sportu i van njega bliže objasnila ove oblasti kroz nauku, teoriju i praksu.
Imajući u vidu prethodno iznetu problematiku, u nastavku teksta, predstavićemo ukratko studiju Profesora dr. Save Ivanića (Prof. dr. Sava Ivanić) o treningologiji (Treningologija) kao autohtonoj nauci u oblasti fizičke kulture, koja se bavi izučavanjem fizičkog vežbanja - treniranja i svim problemima u vezi s tim procesom i transformacijama koje taj proces izaziva.
Pojam treningologije
Treningologija je nauka koja se bavi izučavanjem trenažnih procesa koji se, na osnovu naučnih i empirijskih saznanja, stručno planiraju, organizuju i izvode kao delovi egzistencijalnog sadržaja čoveka i uticaja istih na formiranje njegovog bića u kojem fizičko i duhovno predstavljaju dijalektičku celinu. - Prof. dr. Sava Ivanić
Sam naziv trenigologija je proizišao od engleske reči "training" što između ostalog znači trening, i grčke reči "lógia" - učenje, nauka. Iz ovoga je izveden novi termin kojim je nazvana autohtona nauka fizičke kulture, treningologija. Prema tome, treningologija je nauka koja se bavi izučavanjem fizičkog vežbanja - treniranja i svim problemima u vezi s tim procesom i transformacijama koje taj proces izaziva.
Cilj i sredstva treningologije
Osnovni cilj treningologije je istraživanje trenažnih procesa, standardnim i specifičnim naučnim metodama i sredstvima, i na osnovu tako dobijenih rezultata unapređivanje istih, radi dobijanja što boljih rezultata adekvatnog fizičkog vežbanja - treniranja.
Osnovno sredstvo kojim se treningologija služi za ostvarivanje postavljenih ciljeva je fizička vežba, odnosno prirodna kretanja čoveka: hodanje, trčanje, skakanje, bacanje, dizanje, nošenje, igranje i dr. Prema potrebi, za istraživanje svog predmeta mogu biti korišćena i sredstva drugih nauka.
style="display:block; text-align:center;"
data-ad-layout="in-article"
data-ad-format="fluid"
data-ad-client="ca-pub-3680394444982515"
data-ad-slot="7364782146">
Predmet izučavanja i metode treningologije
Osnovni predmet izučavanja treningologije su trenažni procesi koji predstavljaju osmišljen, planski određen i sistematski sprovođen, proces fizičkog vežbanja, kojim se ljudski organizam iz netreniranog stanja, dovodi u stanje treniranosti, radi postizanja maksimalnih individualnih, ekipnih ili masovnih fizičkih, funkcionalnih i psihičkih sposobnosti, sa različitim ciljevima i za različito vremensko trajanje.
Pod ovim se podrazumeva proučavanje fizičkog vežbanja ne kao isključivo strukturalnog već kao društvenog procesa sa svim konstitucionalnim elementima, kojem, pored ostalih pripadaju: biološki, fiziološki, sociološki, psihološki, mehanički, ekološki, i drugi aspekti fizičkog vežbanja - treniranja.
Budući da su metode naučnoistraživačkog rada univerzalne, treningologija se služi istim tim metodama i metodološkim postupcima. Prema tome, treningologija za istraživanje trenažnih procesa koristi sledeće metode naučnoistraživačkog rada:
- Normativni metod za utvrđivanje normi, kriterijuma standarda i njihove interpretacije.
- Eksperimentalni metod za kontrolisano posmatranje, proveravanje ili traženje nekog zakona posebno programiranim ispitivanjem ponašanja određenih uzoraka.
- Kibernetski metod koji u primeni upravlja trenažnim procesima, zatim prenosi i obradi informacija ima velikj značaj.
- Istorijski za utvrđivanje tačnog saznanja o onome šta se dogodilo, uzimajući u obzir hronologiju razvoj, uzrok i posledicu.
- U odnosu na potrebe, treningologija će se služiti i drugim poznatim metodama naučnoistraživačkog rada, uz to da će, tokom svog daleg razvoja, pokušati da pronađe nove originalne metode.
Što se tiče metodoloških postupaka, treningologija se najčešće koristi sledećim postupcima:
- Postupak posmatranja - sprovodi se u uslovima normalnog odvijanja procesa nastave, treniranja ili časova rekreacije, odnosno kade se ispituju programi rada u standardnim uslovima.
- Genetički postupak - koji js neophodan u istraživanju mehanizma nastanka i razvoja određenih dimenzija i njihovih relativnih promena u nastajanju i razvoju.
- Komparativni postupak - koji služi pre svega ispitivanju stalnosti funkcije neke zakonitosti u različitim uslovima.
- Eksperimentalni postupak - koji karakteriše planiranje eksperimentalnih programa istraživanja koji mogu biti bliski situacionim uslovima ali se od njih u nekom delu bitno razlikuju.
Zaključak
Kada sagledamo sudiju, Prof. dr. Save Ivanića o treningologiji kao nauci, za početak je u relativnom smislu, dosta urađeno. Međutim, predstoji još puno posla da bi mozaik treningologije bio potpun. Treba uraditi još nekoliko poslova, na generalnom planu, kako bi treningologija mogla, najzad da dođe do potpunog zamaha (afirmacije).
Međutim, i na osnovu dosada urađenog, treningologiju možemo prihvatiti kao autohtonu nauku u oblasti fizičke kulture, koja jedina izučava i u budućnosti može izučavati njenu fundamentalnu problematiku, a to znači fizičko vežbanje - treniranje i sve prateće uticaje u vezi s tim procesima.
Literatura:
Treningologija - Prof. dr. Sava Ivanić
