_Kardiovaskularni_sistem.jpg "Kardiovaskularni sistem")
Kardiovaskularni sistem (systema cardiovasculare) predstavlja zatvoren sistem krvnih sudova kroz koji protiče krv. Iz krvi u tkiva prelazi kiseonik i osnovne gradivne materije, dok iz tkiva u krv prelazi ugljen-dioksid i završni produkti metabolizma. Krvni sudovi su: arterije, kapilari i vene. Stalni protok krvi kroz krvne sudove omogućavaju ritmičke kontrakcije (grčenja) srca, odnosno srčanog mišića. Srce je šuplji mišićni organ čija je unutrašnjost jednom uzdužnom pregradom podeljena dve polovine, desnu i levu. I desna i leva polovina srca sastoje se od pretkomore i komore, koje međusobno komuniciraju putem posebnih otvora. Iz srčanih komora polaze arterijski krvni sudovi kroz koje krv teče ka periferiji.
Arterije se idući ka periferiji, granaju na sve manje i manje grane do najmanjih grana zvanih arteriole koje prelaze u kapilare. Od venskog dela kapilara polaze najsitnije vene zvane venule, koje postaju sve veće i veće i tako nastaju veliki venski krvni sudovi koji se ulivaj u srčane pretkomore. Čitav ovaj sistem krvnih sudova predstavlja krvotok (circulus sanguinis).
Arterije su krvni sudovi kroz koje se krv odvodi od srca prema periferiji. One se postepeno sužavaju što su bliže kapilarima. Takođe, arterije se bočno granaju u manje grane sve do kapilara. Arterije mogu da obrazuju međusobne spojeve preko svojih bočnih grana. Ovi spojevi se nazivaju arterijske anastomoze. Zidovi arterije su deblji i elastičniji od zidova vena zbog dobro izraženog, debljeg mišićnog sloja u arterijama.
Kapilari su mali, funkcionalno veoma važni krvni sudovi, koji su umetnuti između arterijskog i venskog sistema. Ovi krvni sudovi spajaju najmanje arterijske i venske sudove. Oni čine najsitnije sudove arterijskog i venskog sistema, i predstavljaju kraj arterijskog, a početak venskog korita. Kroz zidove kapilara vrši se razmena materija između krvi i tkiva. Vene su krvni sudovi korz koje krv dolazi u srce.
style="display:block; text-align:center;"
data-ad-layout="in-article"
data-ad-format="fluid"
data-ad-client="ca-pub-3680394444982515"
data-ad-slot="6919562611">
Vene na putu prema srcu primaju venske pritoke i postaju sve veće. Pojedini venski krvni sudovi su povezani međusobno manjim venskim granama (venske anastomoze) koje omogućavaju da se krv preliva iz jedne u drugu vensku mrežu. zidovi vena su tanji i manje elastični od zidova arterija zbog slabo izraženog mišićnog sloja.
Zavisno od funkcije koju obavlja, krvotok se deli na mali krvotok, omogućava oksigenaciju koja se odvija u plućima, i veliki krvotok koji putem koga se sprovodi razmena materija koja se odvija u tkivima.
- Mali plućni krvotok (circulus sanguinis minor) započinje u desnoj komori, iz koje krv plućnim arterijskim stablom, desnom i levom plućnom arterijom i njihovim granama, dospeva do plućnih kapilara. Iz plućnih alveola kiseonik prelazi u plućne kapilare dok ugljen-dioksid prelazi iz kapilara u alveole i pri izdisanju izbacuje se iz pluća. Na ovaj način krv postaje bogata kiseonikom i svetlocrvena, arterijska krv koja kroz plućne vene dospeva do leve pretkomore gde se završava mali krvotok.
- Veliki sistemski krvotok (circulus sanguinis major) počinje od leve komore. Iz leve komore krv putem aorte i njenih grana, kao i najmanjim sudovima, kapilarima, dospeva do svih delova tela, gde kroz zidove kapilara dolazi do razmene materije između krvi i tkiva. Nakon izvršene razmene, krv postaje bogata ugljen-dioksidom i produktima metabolizma, tamnocrvene je boje i kao venska krv velikim venskim sudovima dospevado desne pretkomore.
