Plućno arterijsko stablo (truncus pulmonalis)
Plućno arterijsko stablo polazi iz desne srčane komore. Od svog nastanka pruža se naviše i neposredno ispod luka aorte, deli se na desnu i levu plućnu arteriju (a. pulmonalis dextra et a. pulmonalis sinistra).
Aorta (aorta)
Aorta je najveći krvni sud čovečijeg tela od kojeg nastaju sve arterije velikog, sistemskog krvotoka. Aorta polazi od baze leve srčane komore. Početni deo aorte se pruža na gore, udesno i napred a naziva se ushodna aorta (aorta ascendens) koja naglo skreće u vidu luka, ulevo i unazad, prema kičmenom stubu i gradi luk aorte (arcus aortae). Luk aorte se pruža do leve strane IV grudnog pršljena, a odatle se nastavlja naniže, niz kičmeni stub, kao nishodni deo aorte (pars descendens aorte) koja prolazi kroz grudnu i trbušnu duplju. Nishodni deo aorte je prečagom (diaphragma) podeljen na gornji grudni deo (pars thoracica aortae)koja se nalazi u grudnoj duplji, i odnji trbušni deo (pars abdominalis aortae) koja se nalazi u trbušnoj duplji. U trbušnoj duplji u nivou IV slabinskog pršljena, aorta se deli na dve završne grane, desnu i levu zajedničku bedrenu arteriju (a. iliaca communis dextra et a. iliaca communis sinstra).
Ushodni deo aorte (pars ascendens aortae)
Je početni deo aorte od kojeg polaze dve bočne grane, desna i leva srčana arterija (a. coronaria dextra et a. coronaria sinistra).
Luk aorte (arcus aorte)
Od luka aorte odvajaju se tri velika arterijska krvna suda. Idući sa desna u levo, to su brahicefalično arterijsko stablo (truncus brachiocephalicus), leva zajednička kartoidna arterija (a.carotis communis sinistra) i leva potkljična arterija (a.subclavia sinistra). Ova tri arterijska stable u celini vaskularizuju glavu, vrat, gornje ekstremitete i delove zidova grudnog koša.
Brohiocefalično stablo (truncus brachiocephalicus)
Brahiocefalično stablo je najveća grana luka aorte koja se pruža naviše ka desnom grudno-ključnom zglobu u visini koga se deli na dve završne grane, desnu zajedničku karotidnu arteriju (a.carotis communis dextra) i desnu potključnu arteriju (a. subclavia dextra).
Zajednička karotidna arterija (a. carotis communis)
Zajednička karotidna arterija je paran krvni sud loji na desnoj strain nastaje iz brahiocefaličnog stable, a na levoj se odvaja direktno iz luka aorte. Ova arterija se pruža naviše kroz prednji deo vrata i u visini gornjeg dela grkljana račva se u dve završne grane, spoljašnju i unutrašnju kartoidnu arteriju.
Spoljašnja kartoidna arterija (a. carotis externa)
Se pruža naviše ka uglu donje vilice, prolazi kroz prednji deo vrata i završava se u visinizadnje ivice vrata donje vilice (collum mandibulae) podelom na dve završne grane, gornjoviličnu (d. maxillaris) i spoljašnju slepoočnu arteriju (a. temporalis superficialis). Ova arterija ima brojne bočne grane od kojih su najvažnije: jezična arterija (a. lingualis) i arterija lica (a. facialis).
style="display:block; text-align:center;"
data-ad-layout="in-article"
data-ad-format="fluid"
data-ad-client="ca-pub-3680394444982515"
data-ad-slot="6919562611">
Unutrašnja kartoidna arterija (a. carotis interna)
Se pruža naviše kroz prednji deo vrata, bočno od ždrela, sve do baze lobanje. Zatim prolazi kroz poseban kanal (karotidni kanal) na slepoočnoj kosti i ulazi u srednju lobanjsku jamu. Unutrašnja karotidna arterija, na bazi mozga daje dve završne grane, prednju i srednju moždanu arteriju (a. cerebri anterior et a. cerebri media). Njena najveća bčna grana je očna arterija (a. ophthalmica) koja ulazi u očnu duplju kroz vidni kanal (canalis opticus).
Potključna arterija (a. subclavia)
Potključna arterija na desnoj strain nastaje iz brahiocefaličnog stable a na levoj direktno iz luka aorte. Od svog početka potključna arterija se pruža kroz bazu vrata, usmerena je ka korenu odgovarajuće ruke i nalazi se u visini spoljašnje ivice prvog rebra, a završava se prelaskom u pazušnu arteriju. Grana se u veći broj bočnih grana, najvažnija bočna grana je kičmena arterija (a. vertebralis).
Pazušna arterija (a. axillaris)
Pazušna arterija se nastavlja na potključnu arteriju od spoljašnje ivice I rebra. Prostire se do donjeivice velikog grudnog mišića (m. pectoralis major) gde se nastavlja kao nadlaktna arterija (a. brachialis).
Nadlaktna arterija (a. brachialis)
Nadlaktna arterija nastavlja se na pazušnu arteriju. Pruža se unutrašnjom stranom nadlakta, naniže do lakatne jame na prednjos strani zgloba lakta. Ispod prevoja lakta račva se na dve završne grane, žbičnu (a. radialis) i lakatnu arteriju (a. ulnaris).
Žbična arterija (a. radialis)
Žbična arterija nastavlja pravac nadlaktne arterije pružajući se spoljašnjom polovinom podlakta do korena šake, gde se grana na dve završne grane, glavnu arteriju palca (a. princeps pollicis) i duboki dlanski luk (arcus Palmaris profundus).
Lakatna arterija (a. ulnaris)
Lakatna arterija je unutrašnja završna grana nadlaktne arterije. Onda prolazi unutrašnjom stranom podlakta sve do korena šake gde se završava površnim dlanskim lukom (arcus Palmaris superficialis) i duboki (arcus Palmaris profundus). Iz ova dva arterijska luka granaju se arterije koje u celini vaskularizuju šaku.
Grudni deo aorte (pars thoracica aorte)
Grudni deo aorte se nastavlja na luk aorte, od leve strane tela IV grudnog pršljena, odatle se spušta niz grudni deo kičmenog stuba do prečage (diaphragma) a odatle trbušnim delom aorte. Grudni deo aorte se grana u zidove grudnog koša i u organe grudne duplje.
Trbušni deo aorte predstavlja produžetak grudnog dela aorte. Ona počinje od aortnog zjapa na prečagi pa se pruža levom stranom slabinskog dela kičmenog stuba do tela IV slabinskog pršljena, gde se račva na desnu i levu zajedničku bedrenu arteriju. Trbušni deo aorte se nalazi u retroperitonealnom prostoru trbušne duplje. Ona se grana u zidove trbušne duplje i u organe trbušne duplje. Za organe trbušne duplje, od trbušnog dela aorte se odvajaj celijačno stablo, gornja crevna arterija, srednja nadbubrežna arterija, bubrežna arterija i donja crevna arterija.
Zajednička bedrena arterija (a.iliaca communis)
Zajednička bedrena arterija je parni arterijski sud koji silazi od račve trbušnog dela aorte u polje i u visini odgovarajućeg krsno-bedrenog zgloba i ulazi u karličnu duplju. Svojim mnogobrojnim granama vaskularizuje zidove i organe karlične duplje.
Spoljašnja bedrena arterija (a. iliaca externa)
Spoljašnja bedrena arterija iz trbušne duplje, kroz potpreponski zjap, spušta se duž butne arterije.
Butna arterija (a. femoralis)
Butna arterija se produžava na spoljašnju butnu arteriju u preponskoj vezi (lig. inguinale)
Od svog nastanka pruža se prednjom stranom buta, prelazi na njegovu unutrašnju stranu i kroz poseban vezivno-mišićni kanal (hiatus adductorius), prelazi na zadnju stranu zgloba kolena i nastavlja se zatkolenom arterijom.
Zatkolena arterija (a. poplitea)
Zatkolena arterija se pruža kroz zatkolenu jamu, iza zadnje strane zgloba kolena i u predelu gornjeg dela troglavog mišića lista deli se na dve završne grane, prednju i zadnju golenjačnu arteriju.
Prednja golenjačna arterija (a. tibialis anterior)
Prednja golenjačna arterija je jedna od dve završne grane zatkolene arterije, pruža se prednjom stranom potkolenice do korena stopala, odakle se nastavlja kao arterija polđine stopala (a. dorsalis pedis).
Zadnja golenjačna arterija (a. tibialis posterior)
Zadnja golnjačna arterija je jedna od dve zavrne grane zatkolene arterije. Pruža se duž zadnje strane potkolenice, između površne i duboke grupe mišića i iza unutrašnjeg gležnja (malleolus medialis) daje dve završne grane, spoljašnju i unutrašnju tabansku arteriju (a. plantaris lateralis et medialis) koje vaskularizuju donja strana stopala, taban.
