_boks.jpg "Boks")
Boks, ili plemenita veština (omiljeno ime među njegovim ljubiteljima), je sport i borilačka veština u kojem dva učesnika slične težine udaraju jedan drugog svojim pesnicama u toku serije trominutnih intervala koji se zovu "runde". I u amaterskom i u profesionalnom boksu takmičari, koji se nazivaju "bokseri" ili borci, izbegavaju udarce svoga protivnika, istovremeno pokušavajući da oni njemu zadaju udarac. Bodovi se dobijaju za čist, čvrst udarac (spoljnom stranom skupljene šake) u dozvoljenu oblast prednje strane protivnikovog tela iznad pojasa, pri čemu se udarci u glavu i torzo posebno vrednuju i cene. Borac koji dobije više bodova posle predviđenog broja rundi proglašava se pobednikom. Pobeda se takođe može steći ako se protivnik obori na pod ringa i ne uspe da se podigne dok sudija u ringu ne izbroji do deset (nokaut ili KO) ili ako je protivnik isuviše povređen da bi nastavio borbu (tehnički nokaut ili TKO). Pri beleženju postignutih rezultata u karijeri tehnički nokauti se broje kao nokauti i ubrajaju u ukupan broj nokauta koje je neki bokser postigao. Tehnički nokaut može da se desi u bilo kojem trenutku meča.
Istorija
Kroz istoriju su borbe dvoje ljudi pesnicama radi dokazivanja madmoći i snage poznate od samih početaka civilizacije. Pravila su se pri tome bitno menjala, od načina i trajanja borbe, korićenja rukavica, načina suđenja itd. Često su te borbe bile brutalne pa čak i smrtonosne. Još daleke 688 god. p.n.e. uveden je u takmičenje na Olimpijskim igrama u okviru pankrationa (mešavine rvanja i boksa). Kod starih Rimljana pesničenje ili šakanje bila je jedna od disciplina u gladijatorskim borbama (šake su bile omotane kožnim kajišima s metalnim šiljcima). U srednjem veku spominje se kao veština samoodbrane. U novije doba pojavljuje se u Engleskoj, a za osnivača se smatra Dems Flag 1719 godine. Borbe golim rukama vođene su sve do 1889, a poslednji ampion je bio Amerikanac Don Saliven. Posle su uvedene borbe samo u rukavicama. Međunarodni bokserski savez za profesionalce osnovan je 1911 godine a za amatere 1920. Prva bokserska pravila novijeg doba potiču iz Londona, gde je su u 18. veku zabeležena pravila koja su definisala prostor za borbu, zabranjivala udarce glavom, udarce ispod pojasa i sl.
Godine 1867. je IX. Markiz od Kvinsberija objavio sistematizovana pravila borbe po ugledu na ta Londonska pravila, te se danas ta "Kvinsberi" pravila smatraju prvim službenim bokserskim pravilima. Ta su pravila propisala trajanja runde od tri minute, propisala veličinu ringa, zabranila udarce ispod pojasa i druge nesportske udarce, donela glavninu pravila koja važe i danas u bokserskom svetu. Danas razlikujemo dva osnovna pravca boksa: amaterski (često nazivan i olimpijski) boks koji se praktikuje na olimpijskim igrama, i profesionalni boks, kojim upravlja nekoliko različitih bokserskih federacija. Svaka federacija postavlja svoja specifična pravila vezana uz rangiranje boksera i načine osvajanja titule prvaka, iako su sama bokserska pravila u osnovi vrlo slična ili čak identična.
Oprema
Osnovna bokserska oprema su bokserske rukavice i bandaže za ruke. Bandaže su zavoji kojima se oblaže šaka da se učvrste kosti i spreči povreda prilikom udaraca, a rukavice delom amortizuju udarac i sprečavaju povrede kao što su ogrebotine i sl. Rukavice imaju propisanu težinu za takmičenja po pravilima pojedine bokserske federacije. Borba se odvija u ograđenom ringu, propisane veličine zavisno o federaciji. Bokseri u amaterskom boksu moraju biti odeveni u sportski dres, i nositi boksersku zaštitnu kacigu, koja ima funkciju sprečavanja jačih povreda. Ipak, kaciga ne štiti od činjenice da je prilikom udarca mozak udarenog boksera izložen kontuziji, odnosno udaranju o kosti lobanje zbog potresa glave. Takođe, kaciga ne štiti bradu boksera koja je isto izložena direktnim udarcima. Bokseri u profesionalnom boksu ne nose kacige, niti moraju imati dres na gornjem delu tela, već su najčeće iznad pojasa goli.
