x

Društvena struktura sporta

Društvenu strukturu sporta čine sledeći elementi:

  • sportski akteri s njihovim potrebama, vrednostima i normama,
  • sportske delatnosti i sredstava,
  • sportski odnosi i grupe,
  • sportski mediji,
  • sportska ekonomija,
  • sportske institucije i
  • sportsko stvaralaštvo

Sportski akteri su osnovni elementi te strukture, a mogu biti neposredni (koji učestvuju u igri) i posredni (koji igru kreiraju).

Sportske vrednosti i norme se kod različitih sportova razlikuju i  predstavljaju osnovni sistem vrednosti i pravila ponašanja u vršenju sportske aktivnosti.

Sportska delatnost je trošenje psihotelesne energije radi postizanja nekog cilja i aktivnost je pojedinaca i društvenih grupa s ciljem realizacije sportskog događaja. Ona se, s obzirom na karakter, može podeliti na:

  • rekreativnu,
  • školsku i
  • takmičarska.

Ciljevi svake od navedenih delatnosti su različiti. Kod rekreativne delatnosti to je postizanje određenog pozitivnog efekta za organizam, kod školske, uz to učenje osnovnih postupaka u smislu o mastring sportskim znanjima, ali i vaspitanje odnosa duha i tela, a kod takmičarske je, uz to, cilj i postizanje boljeg uspeha od drugih takmičara. Dok je kod takmičarske aktivnosti uvek prisutna publika, kod ostale dve to nije obavezno.

Sredstva kojima se sportisti služe u "procesu proizvodnje" su mnogobrojna i zavise od sporta. Ona se opšto mogu podeliti na sredstva kojima se sportisti služe u realizaciji sportske aktivnosti (na pr. lopta, koplje, kladivo, klizaljke, skije, karike, i sl.) i na sredstva koja im služe kao osnova za to bavljenje (na pr. stadioni, bazeni, arene, more, rieke i sl.).

Sportski odnosi i grupe uvijek su prisutni pri sportskoj aktivnosti, i to ne samo među neposrednim učesnicima, nego i između njih i publike. One mogu biti različite vrste, kao što su i u društvu opšte (odnosi borbe i konfrontacije, razumevanja i simpatije, odnosi nejednakosti, odnosi saradnje i sl.). Mogu se zasnivati po principu podele rada (na različitim društvenim ulogama) i po principu podele vlasti (na različitim društvenim položajima).

Sportski mediji imaju vrlo značajnu ulogu u sportu jer oni podižu sport na "pijedestal svetosti", ali i stvaraju popularne sportiste (idole) pišući o njima, a ne o nekim drugima.

Sportska ekonomija proizvodi i prodaje različite sportske proizvode i na taj način popularizuje određene vrste sportova.

Sportske institucije su formalizirani sitemi odnosa i pravila ponašanja u sportskoj aktivnosti s ciljem njenog organizovanja (timovi, klubovi i viši oblici organizacije).

Sportsko stavralaštvo predstavljaju rezultati sportskih takmičenja koja su, zahvaljujući promenama u mogućnostima, promjenljivi u vremenu i prostoru.
 
Autor: Prof. dr. Ivan Anastasovski Objavljeno: 15.07.2014.

PROČITAJTE JOŠ