_kratka-istorija-americkog-fudbala.jpg "Kratka istorija Američkog fudbala")
Američki fudbal ili NFL (Nacionalna Fudbalska Liga) je sport koji je dugo godina bio isključivo amaterski, a danas predstavlja najpopularnije profesionalno sportsko takmičenje najmoćnije zemlje Sveta. Nastao je na koledžima SAD-a krajem 19.veka. Osnivačem ovog sporta smatra se Volter Kemp, koji je i postavljen za predsednika prve organizacije američkog fudbala 1873. godine.Tada su i utvrđena osnovna pravila koja su ovu igru odvojila kao zaseban sport u odnosu na ragbi. 1898.osnovan je prvi profesionalni klub koji i danas igra u NFL-u, Arizona.
Do 1920. godine američki fudbal dobija na velikoj popularnosti čime su se stekli uslovi za osnivanje prve profesionalne lige - APFA, koja je, nakon godinu dana promenila ime u NFL, a prvi predsednik lige postaje Džo Kar. Liga je brojala 20 klubova, a učesnici su bili i dva tima koja do danas nisu menjala grad, a to su Grin Bej i Čikago. Njima se 1925. godine pridružuju Njujork Džajantsi i ova tri kluba osvajaju sve titule prvaka do 1934. godine. Prvi šampionat sa plej-of sistemom igran je 1933., a iste godine članovi lige postali su Pitsburg i Filadelfija. Takmičenje je iz godine u godinu dobijalo na kvalitetu, ali je 2. svetski rat usporio razvoj američkog fudbala. Ipak, liga se nije prekidala i nastavila je svoju veliku ekspanziju.
1950. u nju ulaze Klivlend, San Francisko i Baltimor (sadašnji Indianapolis) i polako, ali sigurno, NFL postaje najgledanije takmičenje u SAD. Uporedo sa NFL-om, postojalo je još nekoliko fudbalskih liga koje nisu stekle željenu gledanost, te su ubrzo ugašene. Međutim, jedna organizacija je kvalitetom timova bila uz rame NFL, a to je Američka fudbalska liga, osnovana 1959. Timovi te lige bili su: Denver, San Diego, Bufalo, Njujork Džets, Nju Ingland, Oakland, Kanzas, Majami i Minesota. 1960.osnovan je Dalas, a 1968. Sinsinati i oni se priključuju Američkoj ligi. Logično ujedinjenje dve najveće i najuticajnije organizacije usledilo je 1967. godine. Tada su, po prvi put šampioni dve lige odigrali veliko finale, kasnije nazvano Super Bol. Grin Bej je ubedljivo porazio Kanzas, 35-10! Te godine osnovana su još dva kluba: Atlanta i Nju Orleans. Kompletno i istinsko spajanje dve lige usledilo je 1970. koja se smatra godinom osnivanja današnjeg NFL-a. Nova liga brojala je 25 ekipa da bi se taj broj popeo na današnja 32 tima podeljena u dve konferencije.
Prve godine nove lige donose i promene u taktici, te se većina ekipa opredeljuje za defanzivnu igru koja je donosila rezultat. Sredinom decenije rađa se prvo veliko rivalstvo između Pitsburga i Dalasa koje traje i danas. Pitsburg u periodu od 1975. do 1980. godine osvaja 4 titule, a Dalas samo jednu, 1978. Stručnjaci smatraju da je finale NFL-a iz 1979. god. u kojem je Pitsburg savladao Dalas jedan od najupečatljivijih događaja u istoriji sporta. Devetu deceniju 20.veka obeležio je bek San Franciska Džo Montana koji je maestralnom igrom bio najzaslužniji za 4 titule prvaka ( 1982.,1985.,1989. i 1990. god.).
style="display:block; text-align:center;"
data-ad-layout="in-article"
data-ad-format="fluid"
data-ad-client="ca-pub-3680394444982515"
data-ad-slot="7364782146">
U periodu od 1991. do 1994. Bufalo je imao tim iz snova, koji su predvodili Keli i Tomas,ali je izgubio četiri uzastopna finala (dva od Dalas-a). Pored Dalas-a, najuspešniji tim do 2000. god.bio je Denver, koji je sa svojim asom Džonom Elvejom 5 puta stizao do završne utakmice lige i osvojio 2 Super Bol-a,1998. i 1999.godine.
2000. i 2001. godina donose dva iznenađenja jer prvo St.Luis, a zatim Baltimor osvajaju naslov prvaka po prvi put u svojoj istoriji. Sledeća godina predstavlja početak dominacije Nju Ingland-a, koji osvaja titulu prvaka 3 puta u naredne 4 godine. Sjajni bek Tom Brejdi, koji je i danas jedan od najboljih igrača lige, bio je najzaslužniji za velike uspehe svoje ekipe. 2006. godine titulu osvaja Pitsburg ubedljivom pobedom u finalu nad Sijetl-om. Pejton Mening, jedna od najvećih zvezda NHL-a u proteklih 10 godina, bio je najveći "krivac" što je 2007. godine ekipa Indianapolisa osvojila pehar koji nosi ime čuvenog trenera Grin Beja Vinsa Lombardija (osvojio prva dva Super Bol-a,1967. i 1968.godine,prim.aut.).
Sledeću sezonu obeležava opet Mening, ali ovog puta Eli, Pejtonov mlađi brat.Njegovi Njujork Džajantsi pobeđuju u finalu favorizovani Nju Ingland, a on osvaja nagradu za najboljeg igrača. Pitsburg osvaja titulu 2009. godine i time postaje najtrofejniji tim sa 6 naslova prvaka. Pejton Mening je na briljantan način predvodio svoj Indianapolis do finala 2010. godine, ali je te sezone Nju Orleans bio nepobediv, a prva zvezda ekipe bio je Dru Briž,koji je i danas jedan od najboljih bekova lige. 2011., Pitsburg stiže nadomak sedme titule, ali ga u tome sprečava ekipa Grin Bej-a,koja dolazi do slavlja u finalu najviše zahvaljujući svom neverovatnom beku Aronu Rodžersu. Poslednja sezona do sada, 2012., označila je povratak Njujork Džajantsa na tron NFL-a, koji su u spektakularnom finalu pobedili Nju Ingland, a najbolji igrač šampiona bio je naravno, fantastični Eli Mening.
Koliko je NFL popularan sport najbolje odslikava sledeći podatak: veliko finale za 2012. godinu gledalo je skoro 167 miliona Amerikanaca i oko milijardu gledalaca širom planete. Američki fudbal je postao magnet za sve, pa se tako poznati muzičari i pevači utrkuju ko će nastupati pre mečeva ili na poluvremenu utakmica. Velike kompanije su spremne da potroše milione dolara na reklame tokom trajanja utakmica NFL-a ,jer su svesne koliko je ovaj sport ušao u svaku poru života.
